Τα ενοίκια στον Νομό Ξάνθης εδώ και κάποια χρόνια έχουν μπει στην σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Η λογική λέει πως το ενοίκιο του σπιτιού πρέπει να είναι ως το 40% του μισθού ενός εργαζομένου, ώστε με τον υπόλοιπο μισθό να μπορεί να καλύψει και τις υπόλοιπες υποχρεώσεις του. Ο ιδιοκτήτης όμως λέει «όσα μου λείπουν, τόσα θα σου χρεώσω», αδιαφορώντας αν το ποσό που ζητάει είναι το 80% του μισθού του υποψήφιου ενοικιαστή.
Το πρόβλημα έχει τρείς βάσεις.
Α) Πολλά σπίτια πλέον ενοικιάζονται ως Airbnb, με αποτέλεσμα να έχουν μειωθεί τα διαθέσιμα προς μακροχρόνια μίσθωση ακίνητα. Αυτό βάσει της σχέσης προσφοράς ζήτησης, αυτομάτως ανεβάζει τις τιμές.
Β) Τα εμπορικά καταστήματα δεν μπορούν να αισχροκερδήσουν στην πώληση των προϊόντων τους, αφού υπάρχει σχετική νομοθεσία που οριοθετεί την κερδοφορία, βάσει του κόστους αγοράς του κάθε προϊόντος. Αυτός ο νόμος δεν υπάρχει στον τομέα της μίσθωσης. Ο κάθε ιδιοκτήτης συμψηφίζει στην τιμή εκτός από τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά και τα υποκειμενικά χαρακτηριστικά του ακινήτου, όπως το πόσο όμορφο είναι, το πόσο όμορφη θέα έχει και άλλες τέτοιες βερεσέ πληροφορίες, που τις χρεώνει ως μετρίσιμες.
Γ) Ενοικιαστές και ιδιοκτήτες δεν ξέρουν επαρκώς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους ως προς την νομοθεσία, και η άγνοια αυτή λειτουργεί συνήθως προς όφελος του ιδιοκτήτη.
Στα δύο πρώτα δεν μπορούμε να επέμβουμε, είναι θέμα της πολιτείας. Το τρίτο όμως μπορεί να αποτελέσει λύση σε μεγάλο ποσοστό περιπτώσεων. Η πολιτεία και ο νομοθέτης έχουν προβλέψει την θωράκιση των συμφερόντων του ενοικιαστή. Η μη τήρηση των νόμων όμως σε αυτόν τον τομέα δεν αποτελεί ποινικό αδίκημα για να κινηθεί αυτεπάγγελτα. Απαιτείται η όχληση από τον ενδιαφερόμενο.
Το ποσό της μίσθωσης, εφόσον αποτελεί προϊόν συμφωνίας μεταξύ ιδιοκτήτη και μισθωτή δεν θα επηρεαστεί άμεσα. Άμεσα όμως μπορούν να πληγούν τα κατ επέκταση συμφέροντα των ιδιοκτητών όταν οι μισθωτές κάνουν χρήση των δικαιωμάτων τους. Οι ιδιοκτήτες αν έχουν λίγο μυαλό και αν γνωρίζουν αριθμητική δημοτικού, θα καταλάβουν το συμφέρον τους και θα συμμορφωθούν. Όχι όλοι. Πολλοί ιδιοκτήτες αποδεικνύουν πως δεν κατέχουν αριθμητική δημοτικού. Για παράδειγμα ένας ιδιοκτήτης ζητάει 500 ευρώ για ένα ακίνητο, δεν δέχεται τα 300 ευρώ που του προσφέρουν, το ακίνητο μένει ανοίκιαστο για δύο χρόνια, το νοικιάζει τελικά 500, αλλά τα τρακοσάρια που δεν εισέπραξε για δύο χρόνια, συναρτήσει των φθορών, και της φορολογίας, του προκαλούν ζημία που θα κάνει πολλά χρόνια να αποσβέσει.
Σε πρώτη φάση οι τιμές δεν θα αλλάξουν. Αυτό που μπορεί να αλλάξει είναι να πάνε σε έναν δικηγόρο οι ενοικιαστές που ήδη νοικιάζουν, να μάθουν τα δικαιώματα τους, και να τα απαιτήσουν από τον ιδιοκτήτη.
Όταν σε βάθος χρόνου οι ιδιοκτήτες καταλάβουν πως οι ενοικιαστές είναι διαβασμένοι, μόνοι τους θα παζαρεύουν το ενοίκιο προς τα κάτω, προκειμένου να μην μπουν στο συμβόλαιο όλες οι υποχρεώσεις τους.
Οι ιδιοκτήτες πρέπει α καταλάβουν πως δεν γίνεται να γίνουν εισοδηματίες με ένα ή δύο ή τρία ακίνητα. Τα δικαιώματα που δίνει ο νομοθέτης στον ενοικιαστή είναι πολύ δυνατά, και κάνουν ήδη την καρέκλα του ιδιοκτήτη να τρίζει. Το αν θα πέσει τελικά ο ιδιοκτήτης από την καρέκλα του ή αν θα συμμορφωθεί με την πραγματικότητα, είναι στο χέρι του «διαβασμένου» ενοικιαστή.
Και ως επίλογο ένα πραγματικό παράδειγμα που έγινε πριν λίγα χρόνια σε ένα παλιό διαμέρισμα στην Ξάνθη. Ο ενοικιαστής έδινε κάθε μήνα 200 ευρώ. Μια μέρα ο ιδιοκτήτης είπε από σήμερα θέλω 250. Ο ενοικιαστής συμφώνησε αλλά κάθε δέκα μέρες έπαιρνε τηλέφωνο τον ιδιοκτήτη και του έλεγε, χάλασε η βρύση στείλε μάστορα, χάλασε η πρίζα στείλε μάστορα, χάλασε το καλοριφέρ στείλε μάστορα, χάλασε το πατζούρι στείλε μάστορα. Λίγο καιρό μετά ο ιδιοκτήτης είπε…. Θες να το κάνουμε πάλι 200 και να είμαστε όπως πριν. Ο ενοικιαστής είπε ΟΧΙ θέλω να σου δίνω 250 και να αναλάβεις τις υποχρεώσεις σου. Ο ιδιοκτήτης του είπε να φύγει για να κάνει ιδιοκατοίκηση. Ο ενοικιαστής του είπε εντάξει θα φύγω αλλά αν διαπιστώσω πως δεν εγκατέλειψες την βιλάρα σου στην Χρύσα για να έρθεις να μείνεις σε αυτό το σαράβαλο, δικαιούμαι και θα απαιτήσω αποζημίωση μεγάλη. Στο τέλος ο ιδιοκτήτης τον παρακαλούσε να κατεβάσουν το ενοίκιο στα 150 και να κλείσουν την υπόθεση.
Αν είσαι ενοικιαστής δέξου το ποσό που θα σου ζητήσει ο ιδιοκτήτης, αλλά με αντάλλαγμα τους όρους σου στο συμβόλαιο. Θα δεις πως ο ιδιοκτήτης θα αρχίσει να μαζεύεται και να σου προτείνει συμβιβασμό στην τιμή και στους όρους. Αυτό δεν θα γίνει κατευθείαν. Επειδή υπάρχουν ακόμα αδιάβαστοι ενοικιαστές που θα υποκύψουν στο εκβιαστικό ποσό που ζητά ο ιδιοκτήτης. Όταν όμως θα είναι διαβασμένοι όλοι οι ενοικιαστές, τότε θα συμμορφωθούν και οι ιδιοκτήτες.
Η νομοθεσία είναι υπέρ του ενοικιαστή, και η φορολογία εις βάρος του ιδιοκτήτη. Απλά και οι δύο δεν είναι αρκετά «διαβασμένοι» ώστε να το δουν και να γεφυρώσουν το χάσμα τους.
Ενοικιαστές μιλήστε με τον δικηγόρο σας να σας συμβουλέψει τι να απαιτήσετε. Ιδιοκτήτες μιλήστε με τον λογιστή σας να σας συμβουλέψει τι να χρεώσετε. Όταν γίνουν αυτές οι δυο συζητήσεις, όλα θα είναι λίγο πιο ρεαλιστικά.
